නිවැරදි ධර්මය සැමදා විද්‍යමාන නොවේ..... අධර්මයෙන් එය වැසීයමින් පවතී......
ආචාර්ය බඳගිරියේ සෝමවංශ හිමි
දරුවන්ට විෂය දැනුම පමණක් ලබා නොදී ගුණධර්ම වැඩීමට හුරු කළ යුතු බව මුල් ළමා විය සංවර්ධනය හා ප්‍රාථමික පාසල් අධ්‍යාපනය පිළිබඳ ජනාධිපති උපදේශක ආචාර්ය බඳගිරියේ සෝමවංශ හිමියෝ පවසති. මේ ලිපියෙන් විරණය කෙරෙන්නේ දරැවන් බාහිර ලෝකය හා එක් කළ යුත්තේ කෙසේද යන්නයි.
මැටි පිඩකින් විසිතුරු හා ප්‍රයෝජනවත් භාණ්ඩයක් නිර්මාණය කරගත හැකිවන්නේ එය සවි වීමට පළමුවයි. එසේම සමාජයට ප්‍රවේශවීමට අවශ්‍ය ගුණ දහම් දරුවාට දිය යුතු වන්නේ ද දරුවා කුඩා වියේ දී යි. ළපටි අවධියේදී ගස යන අත අපට වෙනස් කරන්න පුළුවන්. ඒ වගේම ළදරු අවධියේදී දරුවකුගේ ගමන් මාර්ගය නිවැරැදිව සකස් කරන්න නැත්නම් වෙනස් කරන්න අපට පුළුවන්. නිවැරැදි මාර්ගය ළදරු කාලයේදී ලබා නොදුනහොත් ගුණ ගරුක පුරවැසියන් ලෙස අනාගත සමාජයට පිවිසීමට අද දවසේ දුව පැන ඇවිදින කෙළි දෙළෙන් කල් ගෙවන පුංචි දූ පුතුන් ට නොහැකි වනවා. යහගුණ දම් පිරි හෙට දිනක් අපේක්ෂා කරන්නට නම් මේ දරුවන්ට බාලවියේ සිටම නිසි මඟ පෙන්වා දිය යුතුමයි. එහි දි දරුවා ගේ පූර්වාචාර්යවරුන් ලෙස මවට සහ පියාට විශාල වගකීමක් පැවරෙනවා.
දරුවකු උපන් විගස ලබා දෙන්නේ මොනවාද? ‘මවු කිරි’. උපන් හැටියේ විතරක් නෙමෙයි. දීර්ඝ කාලයක් මවු කිරි පමණක් ලබා දෙනවා. වෙනත් ආහාර ලබා දුන්නොත් අජීර්ණයන් ඇති වෙනවා. මේ සාමාන්‍යයන් අප දන්නා දේවල්. ඒ වගේ අද දරුවන්ට අධ්‍යාපනය පමණක් ආරම්භයේ ඉඳලම ලබා දෙන්න පටන් අරගෙන, දරුවන් ගුණ ධර්ම දන්නේ නැහැ. මවු කිරි දෙන ගමන් දරුවාට ඝන ආහාර ලබා දෙනවා වගේ ගුණ දහම් ඉගෙන ගන්නා දරුවාට ක්‍රමයෙන් ශිල්ප ඥානය නැත්නම් අධ්‍යාපනය ලබා දිය යුතුයි.
එහෙත් අද කාලයේදී මවුපියන් කුඩා කාලයේ සිටම දරුවන් අධ්‍යාපනයට පමණක් යොමු කිරීම නිසා ගුණ ධර්ම දරුවන්ගෙන් ඈත් වෙලා.
මේ නිසා මොකක්ද වෙලා තියෙන්නේ. ප්‍රායෝගික ලෝකයෙන් බාහිර දරුවන් බිහි වෙලා. විෂය දැනුම විතරයි ඒ දරුවන් දන්නේ. මේකට හොඳම උදාහරණයක් දෙන්න පුළුවන්. ගණිතය විෂයට ලකුණු 100% ගත්ත ළමයින් කීප දෙනකුගෙන් සෙන්ටිමීටරයක තරම ඇහුවම එක එක්කෙනා විවිධ දිග පෙන්නුවා. සමහරු අඩි ගණන් පෙන්නුවා. සෙන්ටිමීටර් ගැන තියෙන ගණන් සේරම හරි. ඒ වුණාට සෙන්ටි මීටරයක තරම දන්නේ නැහැ. මේක තමයි තත්ත්වය. මොකක්ද හේතුව. ප්‍රායෝගික ලෝකයෙන් බැහැරව විෂය ලෝකයේ විතරක් ළමයි ජීවත් වෙන එක.
මෙලොව බිහිවන දරුවා පළමුව ලෝකය හඳුනා ගන්නේ මව සහ පියාගෙන්. දරුවාගේ පෞරුෂය ගොඩ නැඟෙන්නේ ඇස, කන, නාසය, දිව, ශරීරය යන පංචේන්ද්‍රියන්ගෙන් උකහා ගන්නා දේ අනුවයි. විශේෂයෙන් තම මවුපියන් කරන කියන දේ අනුකරණය කිරීමට දරුවන් ලොකු කැමැත්තක් දක්වනවා. දරුවාගේ සිත, කය, වචනය යන තුන් දොර ක්‍රියාත්මක වන්නේ තමන් ප්‍රිය කරන දෙයත් සමඟ යි. දරුවා අසන දකින දේ ඔහු අනුගමනය කරනවා. පියා ආහාර ගැනීමෙන් පසු හැඳ සිටින වස්ත්‍රයෙන් ම අත කට පිස දමන්නේ නම් මෙය දකින දරුවාත් ඒ කාර්යය කිරීමට පෙලඹෙනවා.
පසුගිය සතියේ කොළඹ ප්‍රසිද්ධ පාසලක සිසුවෙක් පිහි ඇනුමකින් මිය ගියා. රටම දන්නවා හේතුව. දන්සලක් දෙන්න මුදල් එකතු කිරීම ගැන ඇතිවෙච්ච ආරවුලක්. දන්සලක් දෙන්නෙ මොකටද? ඒකෙ හරයවත් දැනගෙන හිටිය නම් මේ වගේ දේවල් වෙන්න පුළුවන්ද? බුදුරජාණන් වහන්සේගේ දාන පාරමිතාව සිහි කරන්න අප වෙසක් සමයේ දන්සල් දෙනවා. නමුත් දන්සලක් දෙන්න ගිහින් ඒක මරණයකින් අවසන් වුණා නම් කොතනක හෝ වරදක් තිබෙනවා නේද? මානව හිතවාදී නොවීමයි මූලික හේතුව. මානව හිතවාදී බව ගුරු දෙගුරුන් විසින් දරුවන්ට ලබා දිය යුතුයි. මානව හිතවාදී අයෙක් කවදාවත් විද්‍යාව ඉගෙන ගෙන පරමාණු බෝම්බ හදන්නේ නැහැ. තමන් ඉගෙන ගත්ත දේ සමාජයේ යහපතටයි යොදවන්නේ. බුද්ධාගම විෂයට ඩී එකක් නැත්නම් ඒ එකක් අරගෙන තියෙන දරුවෙක් බස් එකට නගින්න පෝලිමේ ඉන්න ආච්චිල සීයල පෙරළගෙන බස් එකට නැගල වාඩිවෙනව නම් ඒ දරුවගෙන් සමාජයට වෙන යහපත මොකක්ද?
අද දරුව බුද්ධාගම දන්නව. ඒ විෂයයක් හැටියට පමණයි.
ආර්ය අෂ්ටාංගික මාර්ගය නම් කරන්න පුළුවන්. අග සවු දෙනම ගැන විස්තර දන්නව. චතුරාර්යය සත්‍යය පිළිවෙළින් දන්නව. සමහර වෙලාවට සූත්‍රත් කටපාඩම්. ඒ සේරම විභාගෙ ලකුණු ගන්න විතරයි. බුදුදහමේ උගන්වන්නෙ ‘සික්ඛං සික්ඛාපෙති’ කියල, ‘ශික්ෂණයෙහි පිහිටුවන්න’ කියල කියන්නෙ. අද දරුවන්ගේ නැති ගුණධර්ම වඩවන්න නම් හික්මීම ඇති කරන්න ඕන. ඉවසීම ඇති කරන්න ඕන.
ශිල්පය විතරක් දැන ගැනීමේ විපාකය අද අපි හොඳින් අත් විඳිනවා. අධිවේගී මාර්ගයේ වාහනයක් පදවාගෙන යන්න දන්නවා. ශිල්පය දන්න නිසා. හික්මීම ඉවසීම නැති නිසා මේ වෙන කොට ජීවිත කීයක් අහිමි වුණාද?
ආගම දහමින් ඈත් වීමයි මේ සියල්ලටම හේතුව. ඉස්සර ඇන්ද නම් බෞද්ධ සිතුවමක් ඇන්දෙ. නාට්‍යයක් නම් බෞද්ධාගමට ගැළපෙන නාට්‍යයක්. අද මොකද වෙලා තියෙන්නේ. පවුලේ සියලු දෙනාට එකට බලන්න පුළුවන් ඒව නෙමෙයි රූපවාහිනියෙ වගේම චිත්‍රපටිවලින් පෙන්නන්නෙ.
මවුපියන් විසින් තම දරුවන්ට ජීවත්වන පිළිවෙත කියා දිය යුතු යි. උදෑසන පිබිදීමට, දත් මැද මුහුණ සෝදන්නට, කෑමට පෙර අත සේදීමට, පිරිසිදු ඇඳුම් ඇඳීමට, නිවෙසට අමුත්තෙක් පැමිණි කල ආයුබෝවන් කියන්නට, මිනිසුන් සමඟ සිනාවෙන්නට දරුවා හුරු කළ යුතුයි. සිනාවෙන්න පුරුදු නොකළ අය සිනාසෙන්නේ නැහැ. මෙවන් අය අදත් අප අතර කොතෙකුත් සිටිනවා.
විශේෂයෙන්ම ආචාරශීලී බව දරුවන්ට ඉගැන්විය යුතු වනවා. ජපානයේ කිසිදු අයෙක් පෝලිම් කඩාගෙන යන්නේ නැහැ. ඇඳුම් ඇඳීමේදී ඔවුන් අතර මනා සංවරකමක් දක්නට පුළුවන්. වීසා නැතුව ගිහින් කවුරු හරි අහුවුණත් මාංචුවක් පවා දමන්නේ ආචාරශීලී බවින් යුක්තවයි. අපේ රටේ තත්ත්වය කොහොමද? උගතුන් සිටින සමාජයේ වැරැදි සිදුවීමේ වැඩි ප්‍රවණතාවක් තිබෙන්නට පුළුවන්. එහෙත් මනුස්ස ගුණ දහම් වඩන සමාජයේ වැරැදි සිදුවීම් ඉතා අවම මට්ටමකයි පවතින්නේ.
අපේ රටේ බොහෝ අය කාම ලෝකයක අතරමං වෙලා වගෙයි. ඕනම දෙයක් කරන්න හිරි ඔත්තප්ප ගුණ දහම් නැතිවෙලා ගිහින්. තියෙන දෙයක් කනවා. නැත්නම් උදුර ගන්නවා, ඒත් නැත්නම් හොරකම් කරනවා. යළි ආපස්සට යන ධර්මතාවකට අප හුරුවෙලා. අතීතයේ බලවතා හයි හත්තිය ඇති අය ජය ගත්තා වගේ තත්ත්වයක් අප ඉදිරියේ පෙනෙන්නට තියෙන්නේ. දුර්වලයා මරා දමා රජකම ගත්ත වගේ අපේ සමහර හයිය හත්තිය ඇති අය අසාධාරණය ඉස්සර කරගෙනයි වැඩ කරන්නේ.
ජනාධිපතිතුමා අධ්‍යාපනයට කෝටි ගණන් වැය කරනවා. එතුමා කියනව වගේ පාරවල් හැදුවට වැඩක් නෑ ඒවයෙ යන්න දන්නෙ නැති මිනිස්සු නම් ඉන්නෙ. ගොඩනැගිලි හැදුවත් එච්චරයි.
කුඩා කාලේ ඉඳලම මොළේ දත්ත ගබඩාවක් කරන්න තමයි ගුරුවරු වගේම මව්පියොත් අද පුරුදු වෙලා ඉන්නෙ. ඒ විදිහට බලපුවහම කඩෙන් ගන්න පරිගණකයෙයි දරුවගෙයි වැඩි වෙනසක් නැහැ. අද ළදරු පාසලේ ඉඳලම ළමයි ටියුෂන් යන්නෙ. පෝය දවසකටවත් දරුවෙක් පන්සලකට එක්කර ගෙන ගිහින් වන්දනා කරන්න ඕන විදිහ කියන මවුපියො කීදෙනෙක් ඇත්ද?
උදේ සවස බුදුන් වැඳීම, ‘දසනක සමෝධානය’ නම් වූ ඇඟිලි දහය එක්කර මල් පොහොට්ටුවක හැඩයට තබා වැඳ නමස්කාර කිරීම ආදී සිරිත් දරුවාට කුªඩා වියේ සිටම හුරු කළ යුතු වනවා.
ආහාර ගැනීමේදී පැවතිය යුතු ශීලාචාර ක්‍රමවේදයක් පවා බුදුදහමේ හඳුන්වා දී තිබෙනවා.
රූපවාහිනිය හරහා දරුවන් ග්‍රහණය කරගන්නා වෙළඳ ප්‍රචාරණ දැන්වීම් ගැනද මවුපියන් අවධානයෙන් සිටිය යුතුමයි.
සමහර වෙළඳ දැන්වීම් දරුවන්ට ආහාරයට කෑදරකම හුරු කරවනවා. සොරකම ද හුරු කරනවා. දරුවන් වෙනුවෙන් ම ආහාර ගෙන එන මවුපියන් උපායෙන් රවටා එය භුක්ති විඳින ආකාරය පෙන්වන වෙළඳ ප්‍රචාරණ දැන්වීම් අපට දකින්නට පුළුවන්.
මේ දැන්වීම් දරුවාගේ් මනසට ඉතා අහිතකර බලපෑම් ඇති කරනවා. ප්‍රචාරක දැන්වීම් නිර්මාණය විය යුතු වන්නේ මානව හිතවාදි ලෙස යි. සාමූහිකත්වය, ආදරය, කරුණාව ඇතිවන ලෙසටයි. විදෙස් රටවල පවා නායකත්වය, ‘ටීම් වර්ක්’ වැනි වචන වලින් හඳුන්වා අප අතර භාවිතයේ ඇත්තේ බුදු දහමේ දැක්වෙන මේ ගුණ ධර්මයන්.
වෙළඳ ප්‍රචාරණ දැන්වීමකින් අපේක්ෂා කරන්නේ පුද්ගලයා ගේ අභ්‍යන්තරයට පණිවුඩයක් දීමටයි. ඒ පණිවුඩය අශීලාචාර වුවහොත් බිහි වන්නේ අශීලාචාර මනුෂ්‍යයෙක් බව අමුතුවෙන් කියන්න ඕන නැහැ. මේ නිසා දරුවා රූපවාහිනියට යොමුකළ යුතු වන්නේ දැඩි විමසුමකින් බව මවුපියන් තේරුම් ගත යුතුයි. විකාශනය වන වැඩසටහන් තෝරා බේරා ගැනීමෙන් තොරව රූපවාහිනියට යොමු වන දරුවන් ද සුලබ යි.
තමන්ට නුසුදුසු දේ ග්‍රහණය කඅඅර ගන්නා දරුවන්ගෙන් නුසුදුසු දේ ම මිස යහපත් දේ බලාපොරොත්තු විය නොහැකි බව මවුපියන් වටහා ගත යුතු යි.
පුද්ගලයාට යන එන, කන බොන, අඳින පලඳින ආදී වූ මේ සියලු චර්යාවලදී මනුෂ්‍ය ක්‍රමවේද හඳුන්වා දිය යුතු බව බුදු දහමේ සඳහන් වෙනවා.
”ගතේ ඨීතෙ නිසින්නෙ සුත්තෙ ජාගරිෙථී...” ආදී ලෙසින් හඳුන්වා දුන්නේ එයයි. කුඩා දරුවා මවත් සමඟ කුස්සියේ වැඩට එක්වීම බොහෝ මවුවරු ප්‍රතික්ෂේප කරනවා. ‘මම ඕව කර ගන්නම් ඔයාල ගිහින් පාඩම් කරන්න’ කියමින් මවුවරුන් දරුවන් කුස්සියෙන් පලවා හරිනවා. දරුවා අම්මාගේ මෙහෙය දැනගන්නේ කොහොමද?
කුඩා කල සිටම දරුවාට බුද්ධිය මතු කරගන්නට අවැසි පරිසරය මේ ක්‍රියාකාරකම් හරහා සකසා දිය යුතු යි. තමන්ට උදව් පිණිස යන දරුවා වළකාලීම ඔහුගේ් අධ්‍යාත්මය අනාගතය අඳුරු කිරීමක් වන්නටත් පුළුවන්. දරුවාට ජීවත්වන ආකාරය කුඩා කල සිටම හුරුකළේ මේ සමාජයට ප්‍රවේශ වීම අපහසු වන්නේ නැහැ.
ජීවත්වන්නට දරුවාට ඉගැන්විය යුතු වනවා.
මිනිසෙක් හැදෙන්න භාෂාව අත්‍යවශ්‍ය ය. කුඩා කල ලී කැබලි පොල් පිති භාවිතයෙන් කැරන කෙළි සෙල්ලම් වලින් දරුවා භාෂාව ඉගෙන ගන්නවා. මූලික ගණිත සංකල්ප සංවර්ධනය ඇති කර ගන්නවා.
වචන රැසක් ඉගෙන ගන්නවා යනු ක්‍රියාකාරීත්වයන් රාශියක් හඳුනා ගැනීම යි. ක්‍රියාකාරීත්වයන් රාශියක් හඳුනා ගන්න දරුවා ක්‍රියාකාරී ළමයෙක් වනවා. ක්‍රියාකාරී වන්නට නම් ඔහුට පුංචි උදැල්ලක් කොස්සක් වැනි දේ අවශ්‍ය වනවා. එවැනි දරුවන් පෙර කීවාක් මෙන් ගණිතයට ලකුණු 100 ම අරගෙන සෙන්ටිමීටරය නොදැනගෙන ඉන්නේ නැහැ.
දරුවාගේ වයස ඇගයීම ද මෙහිදී අත්‍යවශ්‍ය වනවා. බාල කාලය ආපසු එන්නේ නැති බව දැනගෙන ඒ වයසේදී අවශ්‍ය දෙයින් දරුවා සන්තර්පණය කිරීමට, ඔහුගේ මනස සමනය කරන්නට, ඉන්ද්‍රිය දමනය කරන්නට අවශ්‍ය ක්‍රියාකාරීත්වයක් දෛනිකව ගෙදර දොරේ සිදු විය යුතු වනවා.
ඒ සඳහා යාන වාහන විශාල ගේ දොර තිබිය යුතු බව මෙයින් අදහස් වන්නේ් නැහැ. හොඳ අධ්‍යාපනයක් ලබාදී යුතුකම් වගකීම් හඳුනන නිරවුල් මනසක් ඇති දරුවෙක් ගොඩනැඟිය යුතු වනවා. අද දරුවන්ට අනවශ්‍ය භාණ්ඩයක් වන ජංගම දුරකථන විශාල ගැටලුවක් වෙලා තියෙන්නෙ. දරුවන් කිහිප දෙනකුගේම ජීවිත අකාලයේ අහිමි වුණේ මේ දුරකථන ප්‍රශ්න නිසයි. මව්පියන්ගෙන් යැපෙන දරුවන්ට ජංගම දුරකථන අවශ්‍ය නැහැ. හදිසි අවශ්‍යතාවයකට දරුවකුට ජංගම දුරකථනයක් ලබා දුන්නත් ඒ අවශ්‍යතාවය අවසන් වූ වහාම ඒව ආපසු ලබා ගැනීමට මවුපියන් වග බලා ගත යුතු වනවා. අද ඇතැම් මවුපියන්ද කුඩා දරුවන්ටත් තමන්ගේ ජංගම දුරකථන අනවශ්‍ය ලෙස භාවිතයට ඉඩ දී තිබෙනවා. මේවායේ අනිටු විපාක දැනගෙනත් මවුපියන් එසේ හැසිරීම ඇත්තෙන්ම කනගාටුදායකයි.
ඒ වගේම අප තාක්ෂණය ඉස්සරහට දාගෙන හැම දෙයම ක්ෂණිකව කරගන්න පුරුදු වෙලා. මේ නිසා අපේ මවුවරුන්ට අද සීනි, කොලොස්ටරෝල් වගේ විවිධ ආබාධ ඇති වෙලා. බුදු දහමට අනුව වැඩ කරන මවකට එවැනි තත්ත්වයක් ඇති වන්නේ නැහැ.
පංචකාම ගුණය බුදු දහමේ ප්‍රතික්ෂේප කැරෙන්නේ් නැහැ. අවශ්‍ය වන්නේ රූප, ශබ්ද, ගන්ධ, රස, ස්පර්ශ යන අරමුණු මානව හිතවාදී ලෙස විඳින්නට දරුවා හුරු කිරීම යි.
මෙහිදී ශීලය පිළිබඳව ද විශේෂයෙන්ම අවධානය යොමු කළ යුතු වනවා. ශීලය කියන්නේ බණ භාවනා කිරීම ම නොවේ. ශීලය විග්‍රහ කිරීමේ දී සමාජ සම්මත සියලු ක්‍රියාකාරීත්වයන් ගැන අවධානය යොමු කළ යුතු වනවා.
සිල් හඳුනාගෙන ශීලවන්ත සමාජයකට දරුවන් යොමු කළ යුතු ය. අනුන්ට කරදරයක් නැතිව සමාජයේ ජීවත්වීමට පෙරහුරු සකස් කරදිය යුතු යි. අනාගතය දීප්තිමත් වන්නේ එවැනි පරිසරයක හැදී වැඩෙන දරුවාගේ බව මවුපියන් ගුරුවරුන් පමණක් නොව අප සැවොම සිත්හි තබා ගත යුතු වනවා. උතුම් වෙසක් දින සමරමින් අප සිත්හි තබා ගත යුත්තේ අපගේ අනාගත පරපුරට ගුණ ධර්ම වඩන ආකාරය ළං කර දීමටයි.
